Το Πήλιο αποτελεί ιδανικό προορισμό τόσο για τον χειμώνα όσο και για το καλοκαίρι. Το βουνό των Κενταύρων έχει πολλά κρυμμένα διαμαντάκια για τους φίλους που αγαπούν την περιπέτεια και την εξερεύνηση. Ένα από αυτά είναι και ο ναός των Παμμεγίστων Ταξιαρχών στις Μηλιές. Πολλοί ίσως γνωρίζετε τις Μηλιές από το ιστορικό τρενάκι “Μουτζούρης”, το οποίο λειτουργεί ακόμα, προφέροντας μία μοναδική εμπειρία στους επισκέπτες.
Στον τερματικό σταθμό του “Μουτζούρη”, στις Μηλιές Πηλίου.
Ο Ναός των Παμμεγίστων Ταξιαρχών στις Μηλιές
Στην πλατεία του χωριού βρίσκεται ο ιερός ναός των Παμμεγίστων Ταξιαρχών. Εξωτερικά μοιάζει με ένα οποιοδήποτε σπίτι παραδοσιακής πηλιορείτικης αρχιτεκτονικής. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι κτίστες ήθελαν να “κρύψουν” τον ναό, ώστε να μην αποτελεί εμφανή στόχο επί τουρκοκρατίας. Μάλιστα, έδειξαν ιδιαίτερη προσοχή στην ακουστική του χώρου χρησιμοποιώντας μία τεχνική που δεν συναντάμε συχνά.
Να σημειωθεί ότι δεν γνωρίζουμε την ακριβή ημερομηνία της ανέγερσης του ναού, αλλά αυτό που γνωρίζουμε με βεβαιότητα είναι ότι ανακαινίστηκε το 1741, οπότε και αγιογραφήθηκε όπως τον βλέπουμε σήμερα. Τότε κατασκευάστηκε και το ξυλόγλυπτο τέμπλο του από Ηπειρώτες τεχνίτες. Ένα από τα χαρακτηριστικά που κάνουν αυτόν τον ναό ξεχωριστό είναι η μοναδική ακουστική του, όπως ήδη αναφέραμε. Αυτή η τρίκλητη βασιλική διαθέτει 12 κρυμμένους τρούλους. Σε κάθε μία από τις τέσσερις γωνίες που “στηρίζουν” τον τρούλο έχει τοποθετηθεί κι από ένα πιθάρι, αναποδογυρισμένο. Αν παρατηρήσουμε καλά, θα δούμε ότι υπάρχουν κάποιες πολύ διακριτικές τρύπες στα πλαϊνά των τρούλων. Αυτές έγιναν από τους τεχνίτες για να περνά ο ήχος μέσα στα πιθάρια και να επιτυγχάνεται το υπέροχο αυτό ακουστικό αποτέλεσμα. Επίσης, το πάτωμα είναι σκαμμένο και έχει από κάτω πέντε συγκοινωνούντα πηγάδια, τα οποία συμβάλλουν στην ακουστική του χώρου.
Μέρος από την τοιχογραφία που βρίσκεται στον πρόναο με την Τελική Κρίση.
Στον πρόναο θα δείτε κάποιες από τις λιγότερο συνήθεις τοιχογραφίες. Μία απ’ αυτές είναι και η Ημέρα της Τελικής Κρίσης. Σε αυτήν την τοιχογραφία απεικονίζεται ο ζυγός της δικαιοσύνης, όπου θα ζυγιστούν οι καλές και οι κακές πράξεις του ανθρώπου, ο Παράδεισος, η Κόλαση και ο ποταμός αίματος μέσα από τον οποίο οι αμαρτωλοί καταλήγουν στον Βελζεβουήλ. Λεπτομέρειες σχετικά με το τι και ποιοι απεικονίζονται καθώς και τη συμβολική σημασία τους θα βρείτε σε προηγούμενο άρθρο: Η Παράσταση της Δευτέρας Παρουσίας: Ερμηνεία Συμβόλων.
Υπάρχει μία ακόμη τοιχογραφία που απαντάται πολύ σπάνια και αυτή είναι “ο τροχός της τύχης” ή αλλιώς “ο Μάταιος Βίος του Πλάνου Κόσμου” ή “rota fortunae”. Αυτήν την τοιχογραφία θα τη συναντήσουμε και στο Άγιο Όρος, ωστόσο δεν γνωρίζω αν υπάρχει και αλλού. Άλλωστε, η αγιογράφηση αυτού του ναού έχει γίνει από Αγιορείτη μοναχό, ο οποίος πιθανότατα την είχε ήδη δει στο Περιβόλι της Παναγίας.
Rota fortunae: ο τροχός της τύχης ή αλλιώς ο Μάταιος Βίος του Πλάνου Κόσμου
H rota fortunae, ή αλλιώς τροχός της τύχης, ή ο Μάταιος Βίος του Πλάνου Κόσμου.
Όταν άκουσα ότι υπάρχει μία τοιχογραφία σχετική με τα 12 ζώδια μέσα σε εκκλησία, αποφάσισα να πάω να δω περί τίνος πρόκειται. Δεν έχω συναντήσει ξανά κάτι παρόμοιο και σας συστήνω αν βρεθείτε στο Πήλιο να επισκεφθείτε τον ιερό ναό των Παμμεγίστων Ταξιαρχών. Ένα μείγμα λαογραφίας και αγιογραφίας επιχειρεί να μας συνοψίσει το νόημα της ζωής με μία εικόνα!
Τρεις ομόκεντροι κύκλοι παρουσιάζουν τον κύκλο της ζωής του ανθρώπου, τις μεταβολές της τύχης και τη ματαιότητα του βίου σε αυτόν τον πλάνο κόσμο. Στο κέντρο του κύκλου συναντάμε τον Μάταιο Κόσμο, σαν έναν βασιλιά που κάθεται στον θρόνο του. Ωστόσο, κανένας βασιλιάς αυτού του κόσμου δεν κάθεται για πάντα στον θρόνο του. Το αναπόδραστο του θανάτου καταδεικνύει το μεγαλείο αυτής της ματαιότητας.
Στον επόμενο κύκλο βλέπουμε τις τέσσερις εποχές με ανθρωπόμορφους χαρακτήρες και στον τρίτο κύκλο τους δώδεκα μήνες με τους αστερισμούς που τους αναλογούν. Κάθε μήνας εκπροσωπείται από ένα ζώδιο. Ωστόσο, το νόημα της τοιχογραφίας βρίσκεται ακριβώς έξω από τους ομόκεντρους κύκλους που δείχνουν τη ματαιότητα του παρόντος κόσμου και το πώς ο χρόνος “τρώει” τα παιδιά του καθώς περνούν οι εποχές.
Κάτω αριστερά βλέπουμε μια κολυμβήθρα, η οποία συμβολίζει τον ερχομό του ανθρώπου στη ζωή. Ξεκινάει από βρέφος και σιγά σιγά σκαρφαλώνει στον κύκλο της ζωής. Καθώς βιάζεται να μεγαλώσει, λέει ο άνθρωπος: στρέφου χρόνου σπουδή – να περάσει γρήγορα ο καιρός για να μεγαλώσει και να καταξιωθεί. Καθώς ανεβαίνει στο κέντρο του τροχού της ζωής, ο άνθρωπος παρουσιάζεται σε θρόνο με ένα πουγκί χρήματα στο χέρι. Βρίσκεται στη νιότη του, στην καλύτερη ηλικία, όπου επιτυγχάνει τους στόχους του και γνωρίζει την επιτυχία. Αισθάνεται σαν βασιλιάς κι ότι δεν του λείπει τίποτα. Ο χρόνος όμως συνεχίζει να κυλά, δεν στέκεται. Ο άνθρωπος αντιλαμβάνεται ότι ο χρόνος του είναι πεπερασμένος και του ζητά να κυλήσει πιο αργά γιατί δεν έχει προλάβει ακόμα να κάνει όλα όσα θέλει. Φτάνοντας στο τέλος του κύκλου, αναγνωρίζει ότι δεν μπορεί να ξεφύγει από αυτό.
Αυτός είναι ο κύκλος της ζωής του ανθρώπου, από τη γέννηση μέχρι τον θάνατο, ένας τροχός της τύχης με προδιαγεγραμμένο τέλος.
Θα χαρώ να λάβω τα μηνύματα και τα σχόλιά σας στο email: ioanna@myalchemies.com ή επικοινωνήστε απευθείας μέσω της σελίδας μας στο Facebook.