Ίσως ένα από τα μεγαλύτερα διλήμματα που θα συναντήσετε στη ζωή σας να συνοψίζεται στη φράση: να φύγω ή να προσπαθήσω περισσότερο; Όπως έχω ήδη ξαναπεί μέσα από τις… “αλχημείες μου”, οι συζητήσεις μαζί σας με εμπνέουν και μου δίνουν ερεθίσματα για νέες αναζητήσεις. Αυτό, λοιπόν, το ερώτημα, μου το έχουν θέσει πολλοί. Άλλοι σε συζήτηση κατά πρόσωπο και άλλοι έχετε αναρωτηθεί για το δίλημμα της επιλογής μέσα από τα μηνύματα που μου στέλνετε.
Αρχικά, να ξεκαθαρίσω ότι δεν έχω καμία πρόθεση να υποδείξω σε κανέναν πώς θα ζήσει τη ζωή του. Ιδανικά, θέλω να προκαλώ τη σκέψη σας να βαδίζει σε νέα μονοπάτια, ώστε να ανοιχτούν μπροστά σας περισσότερες πιθανότητες. Ωστόσο, εφόσον ζητάτε τη γνώμη μου, θα σας αναλύσω τη σκέψη μου και ελπίζω με κάποιον τρόπο να σας βοηθήσει.
Βασική και απαράβατη αρχή: ο καθένας έχει την απόλυτη ευθύνη της ζωής του. Αναγνωρίζουμε ότι στο σημείο που βρισκόμαστε τώρα, μας οδήγησαν οι επιλογές μας και είμαστε υπεύθυνοι για αυτό. Ακόμα και όταν επιδρούν πάνω μας οι αστάθμητοι παράγοντες, μπορούμε να ελέγξουμε το πώς θα αντιδράσουμε και τι στάση θα κρατήσουμε. Συνεπώς, το περί ευθύνης είναι ξεκάθαρο για μένα.
Δεύτερο, αλλά εξίσου σημαντικό: ενδοσκόπηση και αυτογνωσία. Οφείλουμε να γνωρίζουμε ποιοι είμαστε, τι θέλουμε, πού θέλουμε να πάμε, τι αντέχουμε και τι όχι. Επίσης, να γνωρίζουμε ποια είναι τα όριά μας, τι μας κάνει ευτυχισμένους και τι όχι. Οι αποφάσεις που παίρνουμε στη ζωή εξαρτώνται από αυτές τις παραμέτρους. Ας δούμε λοιπόν δύο παραδείγματα, τα οποία συνοψίζουν τους προβληματισμούς που κατά καιρούς μου στέλνετε.
Δίλημμα 1: Να φύγω από τη σχέση που έχω ή να συνεχίσω να προσπαθώ;
Είναι γεγονός πως κατά κύριο λόγο ζητάτε συμβουλές και γνώμες για προσωπικά ζητήματα παρά για επαγγελματικά ή οτιδήποτε άλλο. Ίσως επειδή όταν μπλέκεται το συναίσθημα δεν βλέπουμε πολύ καθαρά. Θα αναλύσω, λοιπόν, δύο ενδεχόμενα, ένα για “σχεσικά” διλήμματα και ένα για επαγγελματικά.
Βρίσκεστε, λοιπόν, σε μία σχέση που δεν σας καλύπτει σε μεγάλο βαθμό, αλλιώς δεν θα φτάνατε στο δίλημμα: “να φύγω ή να προσπαθήσω περισσότερο;”. Από τη στιγμή που φτάσατε σε αυτό το σημείο, αναλογιστείτε τι σας οδήγησε εδώ. Π.χ. κάνατε μεγάλη υπομονή αλλά δεν άλλαξε τίποτα; Συζητήσατε τα προβλήματα και δεν καταφέρατε να βρείτε μία βιώσιμη λύση; Τα συναισθήματά σας δεν είναι τόσο έντονα για το άλλο πρόσωπο και ίσως σκέφτεστε και κάποιο άλλο;
Υπάρχουν κάποιες κόκκινες γραμμές σε κάθε είδους σχέση. Αν ο/η σύντροφός σας δεν σας σέβεται, δεν θα αλλάξει αυτό προσπαθώντας ή περιμένοντας. Το ίδιο ισχύει και για την εκτίμηση και τις κακοποιητικές συμπεριφορές. Αντίστοιχα, αν δυσφορείτε λόγω προβλημάτων ζήλειας, τοξικότητας, ελέγχου ή χειριστικής συμπεριφοράς, καλά θα κάνετε να φύγετε χωρίς δεύτερη σκέψη. Αυτές οι συμπεριφορές δεν διορθώνονται εύκολα. Χρειάζεται το άτομο να αναγνωρίσει ότι αυτό που κάνει είναι λάθος και να ζητήσει επαγγελματική βοήθεια για να εντοπίσει και να αντιμετωπίσει τη ρίζα των προβλημάτων του. Αυτό είναι κάτι που σχεδόν κανένας δεν κάνει. Η βελτίωση θέλει χρόνο και μεγάλο κόπο, κάτι που οι περισσότεροι αποφεύγουν με κάθε κόστος.
Έχοντας ξεκαθαρίσει κάποιες περιπτώσεις στις οποίες, κατ’ εμέ πάντα, δεν υπάρχει κανένας απολύτως λόγος να μείνετε, πάμε στις περιπτώσεις που δικαιολογούν το δίλημμα. Όλες οι σχέσεις έχουν προβλήματα, άλλα είναι πιο μικρά, άλλα μεγαλύτερα. Συνεπώς, οι σχέσεις θέλουν συνειδητή προσπάθεια και από τα δύο μέλη. Δεν γίνεται ο ένας να προσπαθεί και ο άλλος να περιμένει. Κι αυτή είναι μία κατάσταση που σας δείχνει την έξοδο.
Εξίσου σημαντικό είναι το ζευγάρι να συζητά το πρόβλημα, να το αναγνωρίζει και να έχει την πρόθεση να προσπαθήσει για την επίλυση. Δεν μπορούμε π.χ. να περιμένουμε ότι ο άλλος έχει καταλάβει πως τα πράγματα δεν πάνε καλά, απλά και μόνο επειδή έτσι αισθανόμαστε εμείς. Χρειάζεται αμεσότητα, επικοινωνία και ειλικρίνεια. Εφόσον, λοιπόν, έχουμε συζητήσει τα ζητήματα που μας απασχολούν και συμφωνούμε αμφότεροι σε μία λύση, πάμε στο επόμενο στάδιο. Σε αυτό που κυλάει ο χρόνος αλλά ουσιαστικά δεν βλέπουμε καμία βελτίωση και αναρωτιόμαστε: “μήπως ήρθε η ώρα να φύγω ή να συνεχίσω να προσπαθώ;”.
Μέχρι τώρα, εξετάσαμε την περίπτωση κατά κύριο λόγο με λογικά επιχειρήματα. Ας δούμε τι μας λέει, όμως, το συναίσθημα και η διαίσθηση. Πώς αισθανόμαστε δίπλα στον άνθρωπό μας; Όταν σκεφτόμαστε το πώς θα είμαστε μαζί σε 5 χρόνια, χαμογελάμε ή μας πιάνει ταχυκαρδία από την αγωνία και το άγχος που μας δημιουργεί αυτή η προοπτική; Η φωνούλα που ψιθυρίζει κάπου βαθιά μέσα στον ψυχισμό μας, τι μας λέει; Το πώς αισθανόμαστε όταν βρισκόμαστε με κάποιον ή όταν τον σκεφτόμαστε, είναι μία πολύ σημαντική ένδειξη του αν είναι ο σωστός ή ο λάθος άνθρωπος για εμάς.
Επίσης, μπορούμε να θέσουμε ένα χρονικό πλαίσιο που θα μας βοηθήσει να κατασταλλάξουμε σε απόφαση. Αν δούμε ότι προσπαθούμε και δεν αλλάζει τίποτα, φτάνοντας σε έναν χρονικό ορίζοντα, τότε καλά θα κάνουμε να προχωρήσουμε. Πολλοί άνθρωποι δυσκολεύονται να πάρουν την απόφαση ενός χωρισμού και προτιμούν να άγονται και να φέρονται σε βαλτωμένες καταστάσεις. Θέλει θάρρος να δεις την πραγματικότητα και να την αντιμετωπίσεις. Μη διστάζετε, λοιπόν, να πάρετε αποφάσεις που θα σας βγάλουν από αδιέξοδα. Δεν είναι όλες οι σχέσεις για να μείνουν για πάντα. Κάποιες απλά κάνουν τον κύκλο τους και πρέπει να τις αποχαιρετήσουμε για να πάμε παρακάτω.
“Ό,τι δε λύεται, κόπτεται!”. Και για να μην έχετε τύψεις και δεύτερες σκέψεις που θα σας κρατούν πίσω για πολύ καιρό ακόμα, να θυμάστε ότι κάνατε το καλύτερο που μπορούσατε, με τις δεδομένες συνθήκες και σύμφωνα με το ποιοι είστε τώρα.
Δίλημμα 2: Να φύγω από τη δουλειά μου ή να μείνω;
Αυτή η περίπτωση είναι πιο απλή από την πρώτη που εξετάσαμε. Όταν μιλάμε για δουλειά, τα συναισθήματα μπαίνουν σε δεύτερη μοίρα. “Business is business”, όπως λένε. Οι συναισθηματισμοί δεν έχουν θέση εδώ. Το τονίζω γιατί πολλοί μπορεί να βρίσκεστε σε οικογενειακές ή μικρές επιχειρήσεις όπου υπάρχουν οι ανθρώπινες σχέσεις και δεν λειτουργείτε απρόσωπα. Ασφαλώς και το περιβάλλον έχει μεγάλη σημασία, όπως θα δούμε και στη συνέχεια, αλλά τα συναισθήματα εδώ δεν επιδρούν με καταλυτικό τρόπο και δεν θολώνουν τη μεγάλη εικόνα.
Για να βρίσκεστε, λοιπόν, σε αυτό το δίλημμα, κάτι φτάνει στον κορεσμό του. Αυτό μπορεί να είναι η οικονομική ή/και διοικητική εξέλιξη, οι γνώσεις που μπορείτε να αποκομίσετε κ.ά. Πώς θα πάρετε την τελική απόφαση;
Ας εξετάσουμε την περίπτωση όπου το θέμα είναι οικονομικό και διοικητικό. Αυτό είναι κάτι που οφείλετε να το θέσετε στη διοίκηση ή το γραφείο διαχείρισης ανθρωπίνου δυναμικού (αν διαθέτει η εταιρεία) και να εξηγήσετε με επιχειρήματα γιατί πιστεύετε ότι αξίζετε την αύξηση ή την προαγωγή. Κανένας δεν θέλει να χάσει έναν ικανό υπάλληλο. Προσοχή εδώ! Να είστε έτοιμοι να δώσετε συγκεκριμένα στοιχεία, όπως π.χ. ότι ακολουθώντας την πολιτική που προτείνατε αυξήθηκαν οι πωλήσεις κατά 15% σε σχέση με τον προηγούμενο χρόνο ή ότι ο τρόπος που διαχειριστήκατε την τάδε κατάσταση έφερε στην εταιρεία έναν σημαντικό πελάτη κ.τ.λ.
Επί της ουσίας, κάθε περίπτωση είναι διαφορετική, αλλά πιστεύω καταλάβατε τι θέλω να πω με αυτό. Να είστε έτοιμοι να υπερασπιστείτε τις γνώσεις και τα προσόντα σας, καθώς είναι γνωστό ότι πολλοί εργοδότες τείνουν να υποβαθμίζουν τις δυνατότητές σας για να σας κρατούν σε χαμηλά οικονομικά επίπεδα, όσο μπορούν. Πρόκειται για μία διαπραγμάτευση.
Επίσης, πολύ σημαντικό στις μέρες μας, να έχετε ένα backup plan. Πραγματοποιήσατε έρευνα αγοράς στο αντικείμενό σας; Για αυτό που κάνετε, υπάρχει ζήτηση στην αγορά; Υπάρχει προοπτική για καλύτερες συνθήκες σε άλλη, αντίστοιχη εταιρεία; Αυτό που προτείνω, ουσιαστικά, είναι να έχετε ρεαλιστικές απαιτήσεις, κάτι που θα εξετάσετε ερχόμενοι σε επαφή με την αγορά. Δείτε τι μπορείτε να κερδίσετε σε άλλες εταιρείες ώστε να έχετε ένα μέτρο σύγκρισης.
Λαμβάνοντας υπόψιν τα ανωτέρω, διεκδικήστε αυτό που επιθυμείτε. Αν η εταιρεία σάς το προσφέρει, τότε όλα είναι μια χαρά. Αν όχι, έχετε δύο επιλογές:
- Αν οι συνθήκες είναι ευνοϊκές για εσάς, έξω από τη ζώνη στην οποία βρίσκεστε τώρα, απευθυνθείτε αλλού. Μόλις λάβετε θετική απάντηση, δίνετε ένα χρονικό περιθώριο στον προηγούμενο εργοδότη για να σας αντικαταστήσει. Συνήθως, η περίοδος ειδοποίησης για τη διακοπή μίας συνεργασίας τίθεται εξ αρχής μεταξύ των συμβαλλομένων.
- Αν δεν υπάρχει ευελιξία εκτός της εταιρείας στην οποία βρίσκεστε τώρα, αναπτύξτε τις γνώσεις και τις δεξιότητές σας ώστε να γίνετε ανταγωνιστικοί και να επανέλθετε στο βήμα 1.
Αν αυτό που σας προβληματίζει είναι οι συνθήκες εργασίας (π.χ. πολλές υπερωρίες -ενδεχομένως απλήρωτες-, μόνιμο στρες κ.ά.) ή συγκεκριμένες συμπεριφορές (π.χ. παρενόχληση, bullying κ.τ.λ.) τα πράγματα είναι κάπως διαφορετικά. Οι ανθρώπινες συμπεριφορές δεν αλλάζουν εύκολα, όπως ήδη αναφέραμε.
Επίσης, υπάρχει ένα αλάνθαστο σημάδι για το ότι ήρθε η ώρα να αλλάξετε δουλειά. Αν δεν θέλετε το πρωί να σηκωθείτε να πάτε στην εργασία σας, απλά μην το κάνετε άλλο αυτό στον εαυτό σας. Είναι τόσο ψυχοφθόρο και στρεσογόνο που δεν αξίζει να το βιώνετε για κανένα χρηματικό ποσό. Φύγετε, απελευθερωθείτε και θα δείτε ότι θα ανοιχτούν άλλες πόρτες. Μην υποβάλετε την ψυχή σας σε αυτήν την ταλαιπωρία. Θα γίνετε δυστυχείς και σε βάθος χρόνου θα καταλάβετε πόσο σας έχει βλάψει και σας έχει αλλοιώσει μία τέτοια κατάσταση.
Bonus tip
Αν παρόλα αυτά δεν μπορείτε να πάρετε κάποια απόφαση, υπάρχει ένας ακόμη τρόπος για να επιλέξετε! Ρίξτε ένα νόμισμα! Φανταστείτε ότι ρίχνοντας το νόμισμα, αυτό που θα σας αποκαλύψει, αυτό θα κάνετε.
Κορώνα: “μένω”.
Γράμματα: “φεύγω”.
Όσο ακόμα γυρίζει το νόμισμα, θα καταλάβετε τι εύχεστε ενδόμυχα να δείξει: κορώνα ή γράμματα;
Θα χαρώ να λάβω τα σχόλια και τις παρατηρήσεις σας στο: ioanna@myalchemies.com.
Πηγές εικόνων: darvideo.tv, loopup.com, melschwartz.com