Η Αττική διαθέτει πολλά κρυμμένα διαμαντάκια που αξίζει να εξερευνήσει κανείς. Ασφαλώς και εγώ πηγαίνω ψάχνοντας, καθώς υπάρχουν πάρα πολλά που δεν γνωρίζω. Ωστόσο, χαίρομαι ιδιαίτερα που υπάρχουν παλιοί και νέοι φίλοι με τους οποίους προχωράμε σε εξερευνήσεις, ενώνουμε τις γνώσεις και τις πληροφορίες μας και συνεχώς ανακαλύπτουμε κάτι νέο. Αυτή τη φορά λοιπόν, μαζί με τον Σπύρο, την Χρυσαυγή, την Τατιάνα και τον Δημήτρη επισκεφθήκαμε τον ναό της Δήμητρας και της Κόρης στο Θορικό. Σε απόσταση πολύ μικρή από το αρχαίο θέατρο Θορικού, περίπου 600 μέτρων, υπάρχουν ερείπια από έναν ναό του 5ου αιώνα π.Χ. Σύμφωνα με την επιγραφή που βρέθηκε, ανήκει στην Δήμητρα και την Περσεφόνη. Δυστυχώς, δεν υπάρχει καμία σήμανση από την αρχαιολογία και καμία αναφορά που να πληροφορεί το κοινό που επισκέπτεται το αρχαίο θέατρο ότι μπορεί να δει και κάτι ακόμα σε αυτήν την περιοχή. Για να φτάσει κανείς εκεί, θα πάει ψάχνοντας μέσα από χωράφια ή θα διασχίσει το ρέμα κοντά στον αρχαιολογικό χώρο. Ο ναός είναι εντελώς παρατημένος, δεν υπάρχει καμία φύλαξη του χώρου και καμία μέριμνα.
Φεύγοντας, συναντήσαμε έναν κάτοικο της περιοχής που εργαζόταν στα χωράφια του, ο οποίος μας μετέφερε το παράπονό του για την κατάντια αυτού του τόπου. Αρκετοί είναι αυτοί που γνωρίζουν και δεν μιλάνε για το συγκεκριμένο ζήτημα. Δεν υπάρχει καμία μέριμνα από την Πολιτεία για την προστασία και την ανάδειξη αυτού του αρχαιολογικού χώρου. Ο ναός αυτός έχει υποστεί πολλές λεηλασίες, τμήματα από κολόνες και αγάλματα που υπήρχαν κάποτε εκεί, έχουν αποσπαστεί από αγνώστους προς επίσης άγνωστες κατευθύνσεις. Οι κάτοικοι της περιοχής γνωρίζουν ότι αυτό συμβαίνει εδώ και πολλά χρόνια αλλά όσες απόπειρες και αν έκαναν για να προστατεύσουν τον χώρο ήταν μάταιες. Η αρχαιοκαπηλία ειδικά στην Ελλάδα που διαθέτει τέτοιον πλούτο δεν είναι κάτι καινούριο. Θα παραθέσω ένα έργο ζωγραφικής του Julien David le Roy που απεικονίζει ξεκάθαρα τη μεταφορά τμημάτων του συγκεκριμένου ναού με πλοία από το λιμάνι του Θορικού. Είναι πραγματικά τόσο ανάγλυφη η απεικόνιση, σαν να είχε μπροστά του την εικόνα! Κάτω δεξιά που κάποιοι δούλοι σκάβουν, αν επισκεφθείτε τον ναό θα δείτε ότι το έδαφος είναι ακριβώς έτσι. Γύρω γύρω είναι υπερυψωμένο και έχει σκαφτεί περιμετρικά, αναδεικνύοντας τις βάσεις του ναού και το μέγεθός του.
Για την ιστορία, να αναφέρω ότι ο Γάλλος αρχιτέκτονας Julien David le Roy (περ.1724/1728-1803) έφτασε στην Αθήνα τον Φεβρουάριο του 1755 και με τη βοήθεια κειμένων του Παυσανία και κάποιων Καπουτσίνων, προσπάθησε να ταυτίσει τα μνημεία σε Πειραιά, Σούνιο, Κόρινθο, Θορικό και Σπάρτη. Διεξήγαγε πολύμηνες έρευνες και πραγματοποίησε πολλές μετρήσεις ενώ στη συνέχεια έφτιαξε πολλά σχέδια, όπως αυτό που παραθέτω σε αυτό το άρθρο. Είχε κατηγορηθεί ότι οι πίνακές του δεν ήταν απόλυτα ακριβείς παρά που οι μετρήσεις των μνημείων έγιναν επί τόπου, ωστόσο ο ίδιος υποστήριζε με θέρμη την αισθητική του αναπαράσταση. Ειδικά στα μέσα του 18ου αιώνα εμφανίστηκαν στην Ελλάδα πολλοί Ευρωπαίοι περιηγητές με σκοπό την καταγραφή και απεικόνιση των μνημείων, ενώ επί της ουσίας οι περισσότεροι προχώρησαν σε εμπόριο αρχαιοτήτων. Ενδεικτικά να αναφέρω τους δύο Βρετανούς, τον James Stuart (1713-1788) και τον Nicholas Revett (1720-1804), οι οποίοι παρέμειναν για περίπου τέσσερα χρόνια στην Ελλάδα και εξέδωσαν ένα βιβλίο με τις αρχαιότητες των Αθηνών το 1762.
Ας επιστρέψουμε όμως στον υπέροχο ναό της Δήμητρας και της Κόρης! Παρά τις βεβηλώσεις και τις αλλοιώσεις που έχει δεχτεί, ο χώρος αποπνέει μία πολύ καθαρή αύρα και σίγουρα θα αισθανθείτε μια θετική ενέργεια, αν τον επισκεφθείτε.
Η Δήμητρα ήταν η θεά της γης, της γονιμότητας, ερμηνεύεται και ως αθάνατη πηγή της ζωής. Η κόρη της η Περσεφόνη, είναι μια χθόνια θεότητα η οποία έγινε βασίλισσα του Κάτω Κόσμου στο πλευρό του Πλούτωνα που την απήγαγε. Έχουμε λοιπόν το δίπολο ζωή και θάνατος μέσα από την μητέρα και την κόρη. Όπως η φύση πεθαίνει και αναγεννάται με τις εποχές, σε έναν χρόνο κυκλικό και όχι γραμμικό, έτσι παρομοιάζεται και η γέννηση και ο θάνατος του ανθρώπου. Η γη, το χώμα, χωρίζει τον πάνω από τον κάτω κόσμο και οι δύο γυναικείες θεότητες – σύμβολα έχουν αντίστοιχα το ρόλο τους σε αυτό. Η μία συμπληρώνει την άλλη, δεν μπορεί να υπάρχει η μία χωρίς την άλλη. Μετά το θάνατο έρχεται ξανά η αναγέννηση και η ελπίδα. Αντίστοιχα και στη ζωή, αφότου θρηνήσουμε τις απώλειές μας όπως η Δήμητρα την Κόρη που απήχθη, θα έρθει ξανά η ανανέωση, η ελπίδα και η ζωή όπως η Κόρη που επιστρέφει στη μητέρα της από τον κόσμο των νεκρών.
Θα χαρώ να λάβω σχόλια, εντυπώσεις και προτάσεις για νέες εξερευνήσεις στο email: ioanna@myalchemies.com.