Σε απόσταση περίπου 20 χιλιομέτρων από την Santa Cruz de Tenerife, την πρωτεύουσα της Τενερίφης, βρίσκεται μια μικρή πόλη του Ατλαντικού, με μοναδική ομορφιά και ξεχωριστή ιστορία. Η Candelaria αποτελεί τόπο προσκυνήματος για το νησί, ενώ η ιστορία της Μαύρης Μαντόνας της Μητρόπολης, χάνεται στο βάθος του χρόνου. Θα ξεκινήσουμε, λοιπό, την εξερεύνησή μας από το πιο εμβληματικό κτήριο της πόλης. Πρόκειται για τη Βασιλική της Virgen de la Candelaria, προστάτη των Καναρίων Νήσων!
Πώς θα φτάσετε στην Candelaria
Είναι πολύ εύκολο να φτάσετε στην όμορφη αυτή πόλη. Αν έχετε νοικιάσει αυτοκίνητο, απλά πηγαίνετε προς τα νότια και ακολουθείτε τις πινακίδες. Είναι πολύ κατατοπιστικές και δεν πρόκειται να χαθείτε. Αν δεν έχετε κάποιο δικό σας μεταφορικό μέσο, μην ανησυχείτε καθόλου, γιατί οι συγκοινωνίες του νησιού είναι πολύ ακριβείς. Υπάρχουν πολύ τακτικά δρομολόγια προς την Candelaria με το λεωφορείο, καθ’ όλη της διάρκεια της ημέρας.
Το λεωφορείο σάς αφήνει σε κεντρικό σημείο της πόλης και σας παραλαμβάνει από εκεί. Υπάρχουν κι άλλες στάσεις που ίσως σας εξυπηρετούν. Ωστόσο, εγώ προσωπικά, επιλέγω να φεύγω από το σημείο που με άφησαν, όταν βρίσκομαι σε άγνωστο μέρος. Από εκεί, λοιπόν, μπορείτε να κατευθυνθείτε προς το πλακόστρωτο που οδηγεί στην πλατεία Plaza de la Patrona de Canarias. Μόλις φτάσετε, θα αντικρύσετε τη Βασιλική της Nuestra Señora de la Candelaria και τα εμβληματικά αγάλματα των Menceyes.
Η Βασιλική της Παρθένου
Για να μάθουμε την ιστορία της περίφημης Βασιλικής της Candelaria, θα πάμε στο μακρινό 1390, όταν αυτή πόλη ήταν ένα απομονωμένο μέρος, στο οποίο σύχναζαν βοσκοί Guanches από το menceyato de Güímar. Δηλαδή, βοσκοί των ιθαγενών πληθυσμών που κατοικούσαν στο νησί πριν την Ισπανική αποικιοκρατία. Η Candelaria ανήκε τότε στο βασίλειο της Güímar, ένα από τα 9 βασίλεια της Τενερίφης (menceyatos).
Ένα βράδυ, δύο ντόπιοι αιγοβοσκοί, είδαν μερικές κατσίκες να αρνούνται να συνεχίσουν προς το στόμιο της ρεματιάς. Έτσι, ο ένας από τους δύο πήγε να δει τι συμβαίνει, νομίζοντας ότι υπήρχαν άνθρωποι που ήθελαν να τους κλέψουν. Αντ’ αυτού, βρήκε σε έναν βράχο το άγαλμα της Παναγίας της Candelaria (που αργότερα ανακηρύχθηκε κύρια προστάτιδα των Καναρίων Νήσων).
Αρχικά, το άγαλμα της Μαύρης Μαντόνα, μεταφέρθηκε στο σπήλαιο Chinguaro, το οποίο ήταν το παλάτι του βασιλιά (mencey) της Güímar. Αργότερα, οι Guanches τη μετέφεραν στο σπήλαιο Achbinico στην Candelaria, το οποίο μετατράπηκε σε τόπο λατρείας. Στην αρχή, το ταύτισαν με τη θεά τους Chaxiraxi (τη μητέρα των θεών), αλλά αργότερα, οι Χριστιανοί κατακτητές το αναγνώρισαν ως το άγαλμα της Παναγίας.
Λίγο αργότερα χτίστηκε ένα παρεκκλήσι για να το στεγάσει, ενώ το σπήλαιο αυτό χρησιμοποιήθηκε και ως νεκροταφείο Χριστιανών, πιστών της Παναγίας. Το 1596, ο βασιλιάς Φίλιππος Γ’ ανακηρύχθηκε προστάτης της Παναγίας της Candelaria. Αφού ανέβηκε στο θρόνο, ο Ισπανός μονάρχης έδωσε τον τίτλο: «Βασιλικό», στο ιερό της Candelaria. Ως εκ τούτου, είναι το πρώτο ιερό στα Κανάρια Νησιά που έλαβε αυτόν τον τίτλο.
Το 1789, το εκκλησάκι αυτό καταστράφηκε από πυρκαγιά και στη θέση του χτίστηκε η σημερινή Βασιλική. Η κατασκευή του μεγαλοπρεπούς αυτού κτηρίου αναβλήθηκε πολλές φορές, κυρίως λόγω οικονομικής κρίσης και πολέμων. Τελικά, ο επίσκοπος της Τενερίφης, Domingo Pérez Cáceres προώθησε την κατασκευή, αναθέτοντας το έργο στον αρχιτέκτονα Jose Enrique Marrero Regalado. Όλα τα νησιά συνεισέφεραν με δωρεές για την ολοκλήρωση της Βασιλικής. Ο αγιασμός του Μητροπολιτικού αυτού Ναού, πραγματοποιήθηκε την 1η Φεβρουαρίου του 1959, με όλες τις προβλεπόμενες τιμές.
Κάθε χρόνο, στις 15 Αυγούστου γιορτάζει η Μαντόνα της Candelaria και αυτή είναι μια από τις πιο σημαντικές γιορτές στην Τενερίφη. Οι φωτογραφίες που συνοδεύουν αυτό το άρθρο τραβήχτηκαν κατά τις ημέρες των εορτασμών της Παναγίας. Εξού και η γιορτινή ατμόσφαιρα που διακρίνετε στους δρόμους και τις πλατείες.
Θρύλοι για τη Μαύρη Μαντόνα της Candelaria
Ορισμένες από τις ονομασίες που αποδίδονται στη Μαύρη Μαντόνα της Candelaria είναι: Virgen de Candelaria, Nuestra Señora de la Candelaria και La Morenita. Σύμφωνα με έναν μύθο που καταγράφηκε από τον Alonso de Espinosa το 1594, ένα άγαλμα της Παναγίας, που έφερε ένα παιδί στο ένα χέρι και ένα πράσινο κερί στο άλλο (εξ ου και “Candelaria”), ανακαλύφθηκε από δύο βοσκούς, πριν την κατάκτηση του νησιού από τους Ισπανούς.
Ο ένας βοσκός προσπάθησε να ρίξει μια πέτρα στο άγαλμα, αλλά το χέρι του παρέλυσε. Ο άλλος, προσπάθησε να μαχαιρώσει το άγαλμα αλλά τελικά, κατέληξε να μαχαιρώσει τον εαυτό του. Έτσι, τελικά το άγαλμα μεταφέρθηκε στον τοπικό βασιλιά, στο σπήλαιο Chinguaro. Οι Guanches πίστεψαν ότι το θαυμαστό αυτό άγαλμα είναι η μητέρα των θεών τους, η θεά Chaxiraxi.
Αργότερα, ο Antón, ένας Guanche που είχε υποδουλωθεί και προσηλυτιστεί στον Χριστιανισμό από τους Καστιλιάνους, επέστρεψε στην Τενερίφη και αναγνώρισε το άγαλμα ως αυτό της Παναγίας. Μίλησε στον mencey για τη μεταστροφή του και έτσι το άγαλμα λατρεύτηκε ως Παναγία από τους Guanches, οι οποίοι το μετέφεραν στο σπήλαιο του Achbinico. Ωστόσο, το άγαλμα κλάπηκε και μεταφέρθηκε στο Lanzarote, ένα νησί εκ των Καναρίων. Αργότερα, ύστερα από τη μεσολάβηση πολλών γεγονότων, ανάμεσα σε αυτά και το ξέσπασμα πανώλης στο Lanzarote, το άγαλμα επεστράφη στην Τενερίφη.
Το άγαλμα που βρίσκεται σήμερα στη Βασιλική, δεν είναι αυτό που εντοπίστηκε από τους βοσκούς. Εκείνο το άγαλμα καταστράφηκε από μία καταιγίδα το 1826. Η καταιγίδα αυτή ήταν τόσο σφοδρή, που προκάλεσε σοβαρότατες ζημιές στη Μονή των Δομινικανών Πατέρων που φροντίζουν το Ναό της Παναγίας, δηλαδή, στο κτήριο που βρίσκεται δίπλα από τη Βασιλική.
Το άγαλμα που βλέπουμε σήμερα, φτιάχτηκε το 1827 από τον Fernando Estevez. Το αρχικό, ήταν ένα μεσαιωνικό γοτθικό γλυπτό με σκούρο χρώμα και ρούχα παρόμοια με αυτά της Παναγίας της Lluch (προστάτιδας της Μαγιόρκα) και της Παναγίας της Μονσεράτ (προστάτιδας της Καταλονίας).
Μέσα από το βίντεο που ακολουθεί, ελάτε μαζί μου μία βόλτα στην πλατεία Plaza de la Patrona de Canarias. Το βίντεο τραβήχτηκε όταν ακόμα δε γνώριζα σχεδόν τίποτα για την όμορφη αυτή πόλη, κατά τα πρώτα μου βήματα εκεί. Δίπλα από τον Ατλαντικό ωκεανό και τα επιβλητικά αγάλματα των Menceys, αξίζει σίγουρα μία βόλτα!
Αν θέλετε να συνεχίσετε την εξερεύνηση στην Τενερίφη, ακολουθήστε με στις Πυραμίδες της Güímar!