Υπάρχουν πολλοί λόγοι για να επισκεφθεί κανείς την Τοσκάνη! Τα πανέμορφα τοπία, οι πλούσιοι αμπελώνες, τα μεσαιωνικά χωριά που διατηρούν μέχρι σήμερα την ταυτότητά τους και μας ταξιδεύουν σε άλλες εποχές καθώς και η πολυτάραχη ιστορία του τόπου, είναι μόνο μερικοί από αυτούς! Σήμερα θα εξερευνήσουμε το μεσαιωνικό χωριό Monteriggioni, με το καλοδιατηρημένο κάστρο και τις κρυφές πτυχές της ιστορίας του.
Η μικρή πόλη του Monteriggioni αναπτύχθηκε πάνω σε παλαιότερους οικισμούς με Λομβαρδικές ρίζες. Το 1213, η κυβέρνηση της Σιένα έχτισε ένα κυκλικό τείχος για να προστατέψει την πόλη και τη φρουρά που ελέγχει τις κοιλάδες προς την Φλωρεντία, τον αιώνιο εχθρό της Σιένα. Το κάστρο περικλείει τον οικισμό και τη Βασιλική της Santa Maria, μετατρέποντας τα σε έναν απόρθητο προμαχώνα ενάντια στις αλλεπάλληλες επιθέσεις της Φλωρεντίας.
Άποψη του τείχους του κάστρου και των πύργων του.
Η εξοχή που απλώνεται από τη Φλωρεντία ως τη Σιένα, μέσα στην οποία βρίσκεται και το Monteriggioni , είναι γεμάτη από εναλλαγές λόφων και κοιλάδων. Όλη αυτή η περιοχή είναι το περίφημο Chianti, γνωστό σε όλο τον κόσμο για το ιδιαίτερο κρασί του, τα μαγευτικά τοπία και τους θησαυρούς τέχνης που μπορεί να δει κανείς εδώ.
Οι πολίτες της Σιένα βρήκαν καταφύγιο στο Monteriggioni μετά την ήττα τους στη μάχη του Colle, το 1269. Έτσι, κατάφεραν να αντισταθούν στις περαιτέρω επιθέσεις των Φλωρεντινών. Τα τείχη εκτείνονται σε 560 μέτρα περίμετρο και διέθεταν 14 πύργους. Το πολύ καλά σωσμένο τμήμα του τείχους και των πύργων μας δίνει μία πολύ καλή εικόνα για το πώς ήταν τα προστατευτικά φρούρια και οι οικισμοί τα μεσαιωνικά χρόνια.
Μία πτυχή της επαρχίας Chianti στην Τοσκανική ύπαιθρο, όπως φαίνεται από το κάστρο του Monteriggioni.
To Monteriggioni αποκαλείται πολύ συχνά ως: η πύλη του Μεσαίωνα. Το σημείο στο οποίο ιδρύθηκε τον 13ο αιώνα, όπως ήδη αναφέραμε, δεν είναι τυχαίο. Πέραν του ότι αποτελεί την πρώτη γραμμή άμυνας και οχύρωσης των Σιενέζων, λειτούργησε και ως στρατηγικός σταθμός κατά μήκος της προσκυνηματικής διαδρομής Via Francigena. Αυτό συνέβαλε σημαντικά στον πλούτο της πόλης.
Το Monteriggioni αποτελεί αντιπροσωπευτικό δείγμα της μεσαιωνικής οχύρωσης. Ήταν μάλιστα, ένα από τα πιο σημαντικά κάστρα της εποχής και έχει διατηρήσει ένα μεγάλο μέρος της δομής του σχεδόν ανέπαφο από τον χρόνο. Δεσπόζει στο τοπίο και αν διασχίσετε το Chianti, δεν υπάρχει περίπτωση να μην αιχμαλωτίσει την προσοχή σας. Αξίζει να σημειωθεί ότι η τέλεια κυκλική του περίμετρος δεν είναι ένα ανθρώπινο κατόρθωμα. Δημιουργήθηκε απλώς ακολουθώντας τις καμπύλες του εδάφους.
Το εσωτερικό της Βασιλικής της Santa Maria, στο κέντρο του οικισμού του Monteriggioni. Χτίστηκε το 13ο αιώνα, πιθανότατα την ίδια περίοδο με το κάστρο. Ασφαλώς και έχουν πραγματοποιηθεί εργασίες συντήρησης, ωστόσο ορισμένα τμήματα παραμένουν ανέπαφα.
Το κάστρο διαθέτει δύο πύλες, την Franca που “βλέπει” τη Σιένα και την Porta di Ponte, με κατεύθυνση προς τη Φλωρεντία. Η Porta Franca ήταν η κύρια είσοδος και κάποτε διέθετε μία τρομακτική κινητή γέφυρα. Η τοξωτή πύλη Porta di Ponte, ίσως είναι αυτή που ενέπνευσε τον Δάντη στην περίφημη “Θεία Κωμωδία”.
Είναι εκπληκτικό το γεγονός ότι η σημερινή δομή του χωριού είναι πολύ παρόμοια με την αρχική! Κάποιες αλλαγές πραγματοποιήθηκαν κατά τον 16ο αιώνα, όταν οι πύργοι κατέβηκαν λίγο και συσσωρεύτηκε χώμα στη βάση των τειχών, ενώ μία ακόμη αλλαγή σημειώνεται το 1921, όταν 3 από τους 14 πύργους μειώθηκαν στο επίπεδο των τειχών. Κάποια από τα κτήρια έχουν δεχτεί τις απαραίτητες παρεμβάσεις για να παραμένουν ασφαλή και λειτουργικά στις μέρες μας, ωστόσο διατηρούν τη μεσαιωνική τους ταυτότητα.
Για την ιστορία να αναφέρουμε ότι το 1554, μία μεγάλη προδοσία κόστισε στην πόλη την ελευθερία της. Το κάστρο έπεσε στα χέρια των Φλωρεντινών, προμηνύοντας την οριστική απώλεια της Δημοκρατίας της Σιένα από τη Φλωρεντία, το 1555. Ωστόσο, αυτές οι οχυρώσεις στις πόλεις των λόφων συνέχιζαν να παίζουν σημαντικό ρόλο στη μεσαιωνική Τοσκάνη.
Αυτές οι περιτειχισμένες πόλεις στις κορυφές των λόφων είναι εμβληματικές του Τοσκανικού τοπίου. Είναι γνωστές και ως borghi. Άλλα borghi, λοιπόν, μπορείτε να δείτε στο Montepulciano και το Buonconvento και θα κατανοήσετε απόλυτα τη Μεσαιωνική Τοσκάνη!
Από τα τείχη, βλέπουμε την πλατεία του Monteriggioni και τη Βασιλική της Santa Maria να ξεχωρίζει στα δεξιά μας.
Ο Δάντης στην Κόλασή του αναφέρει το Monteriggioni
Η “Κόλαση” (Inferno) του Δάντη είναι το πρώτο από τα τρία μέρη του επικού ποιήματος “Θεία Κωμωδία”. Γράφτηκε τον 14ο αιώνα και θεωρείται ένα από τα σπουδαιότερα λογοτεχνικά έργα στον κόσμο. Η “Κόλαση” ακολουθείται από το “Καθαρτήριο” και τον “Παράδεισο”.
Στο πρώτο μέρος, λοιπόν, παρουσιάζεται το ταξίδι του Δάντη στους εννέα κύκλους της κόλασης, με οδηγό τον ποιητή Βιργίλιο. Στην αρχή της ιστορίας, μια γυναίκα, η Βεατρίκη, καλεί έναν άγγελο να φέρει τον Βιργίλιο για να καθοδηγήσει τον Δάντη στο ταξίδι του, ώστε να μην πάθει κανένα κακό. Οι εννέα κύκλοι της Κόλασης, αναπαριστούν μία σταδιακή κάθοδο σε αυξανόμενα επίπεδα αμαρτίας και τιμωρίας—από τον πρώτο κύκλο, το Limbo, στον ένατο κύκλο, ο οποίος προορίζεται για τους χειρότερους αμαρτωλούς. Κάθε επίπεδο αντιπροσωπεύει διάφορους τύπους ηθικών αδικημάτων και την αντίστοιχη τιμωρία.
Το ολοστρόγγυλο κάστρο του Monteriggioni με τους πύργους του να μοιάζουν κορόνες σε στεφάνι, ενέπνευσε τον Δάντη για τους κύκλους της Κόλασής του.
As with circling round
Of turrets, Monteriggioni crowns his walls;
E’en thus the shore, encompassing the abyss,
Was turreted with giants, half their length
Uprearing, horrible, whom Jove from heaven
Yet threatens, when his muttering thunder rolls.
– Dante Alighieri, Hell, canto XXXI, στίχοι 40-45
Μία προσέγγιση στη μετάφραση:
Όπως με τον στρογγυλό κύκλο
Από πυργίσκους, το Monteriggioni στεφανώνει τους τοίχους του.
Έτσι η ακτή, που περικλείει την άβυσσο,
Ήταν πυργίσκος με γίγαντες, το μισό μήκος τους
Μεγαλώνοντας, φρικτά, που ο Jove από τον ουρανό
Απειλεί, όταν κυλά η μουρμούρα του.
Μια κοντινή ματιά στο τείχος.
Monteriggioni και Assassin’s Creed
Η ισχυρή οικογένεια Auditore ήταν από τους πρώτους που πήραν θέση στη διαμάχη ανάμεσα σε Σιένα και Φλωρεντία. Αυτή ήταν που ανέλαβε την κατασκευή των περίφημων τειχών του Monteriggioni και έγινε μετέπειτα ηγεμόνας και προστάτης της πόλης. Αυτό που λίγοι γνωρίζουν, είναι ότι το Monteriggioni χρησίμευε ως έδρα της Ιταλικής Αδελφότητας των Δολοφόνων από τις αρχές του 14ου αιώνα, όταν ο ο Domenico Auditore ανακαίνισε τη βίλα Auditore, έως το έτος 1500, όταν η πόλη πολιορκήθηκε από τον Cesare Borgia.
Ίσως η πραγματική σύνδεση του Monteriggioni με Αδελφότητα Δολοφόνων (Assassins) να ενέπνευσε τον δημιουργό του πασίγνωστου βιντεοπαιχνιδιού Assassin’s Creed και να τοποθέτησε το σκηνικό του παιχνιδιού στο Monteriggioni. Ίσως το κυκλικό τείχος και οι πύργοι να προϊδέαζαν για ένα τέτοιο σκηνικό, όπου δολοφόνοι θα κρύβονται, θα παρατηρούν, θα πολεμούν και θα χάνονται μέσα στις σκιές της νύχτας.
Σε κάθε περίπτωση, το Μεσαιωνικό Monteriggioni δεσπόζει στεφανωμένο από τους πύργους του, όπως μάς λέει ο ποιητής, και εξακολουθεί να αποτελεί πηγή έμπνευσης για δημιουργούς και καλλιτέχνες.
Το Monteriggioni σας αποχαιρετά προσφέροντας μία άποψη της θέας του στην Τοσκανική ύπαιθρο.