Στην Τενερίφη των Κανάριων Νήσων, στον Ατλαντικό Ωκεανό, ένας μύθος συνδέει το πιο μυστηριώδες δέντρο τους με τον Ηρακλή και το δράκο Λάδωνα. Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, η Γαία προσέφερε στην Ήρα ένα δέντρο με χρυσά μήλα, ως δώρο για το γάμο της με το Δία. Πρόκειται για το περίφημο δέντρο με τα χρυσά μήλα των Εσπερίδων, τα οποία κλήθηκε ο Ηρακλής να φέρει στο βασιλιά Ευρυσθέα, σε έναν από τους άθλους του.
Το Ιερό Δέντρο φυλασσόταν από έναν δράκο, ο οποίος έμοιαζε με φίδι που είχε 100 κεφάλια και αντίστοιχα, 100 φωνές. Ο δράκος Λάδων ορίστηκε από την Ήρα να προστατεύει τους καρπούς, τους οποίους έκλεβαν οι νύμφες Εσπερίδες. Τα χρυσά μήλα του Ιερού αυτού Δέντρου, θεωρούνταν καρποί της αθανασίας.
Ένα πολύ σημαντικό στοιχείο του μύθου αποτελεί το γεγονός ότι ο Ευρυσθέας δεν κράτησε τα μήλα για τον εαυτό του, όταν του έφερε ο Ηρακλής από τη μακρινή Εσπερία. Αντιθέτως, τα έδωσε στη θεά Αθηνά, γιατί φοβήθηκε μήπως διαπράξει ύβρη κρατώντας τα και τιμωρηθεί γι’ αυτό. Ακόμα και η θεά, ούσα αθάνατη η ίδια, τα επέστρεψε στον κήπο όπου ανήκαν.
Ο δράκος – φίδι Λάδων και το Dragon Tree
Επιστρέφοντας στο μύθο με τον περίφημο άθλο του Ηρακλή, ας δούμε ποιος ήταν ο Λάδων. Κατά τον Ησίοδο, οι γονείς του ακοίμητου αυτού τέρατος, ήταν ο Φόρκυς και η Κητώ. Το θεωρούσε, ο Ησίοδος, ως «χθόνιον όφιν», δηλαδή του εσωτερικού της γης. Ο Πείσανδρος αναφέρει ότι τον γέννησε μόνη της η Γαία, ενώ σύμφωνα με το Φερεκύδη, γονείς του ήταν ο Τυφών και η Έχιδνα. Στην τελευταία εκδοχή, αδέρφια του είναι ο λέων της Νεμέας, ο Κέρβερος, η Λερναία Ύδρα και άλλα τέρατα. Τα αδέρφια του Λάδωνα έπρεπε να τα σκοτώσει ο Ηρακλής σε άλλους άθλους του. Δηλαδή, στόχος ήταν ο θάνατος των παιδιών του Τυφώνα! Ασφαλώς, όχι τυχαία! Αυτό όμως, θα το αναλύσουμε σε άλλο άρθρο.
Ο δράκος/φίδι Λάδων, έχει περιγραφεί ως έχων δύο κεφάλια, τρία ή 100, κατά την επικρατέστερη άποψη. Όσα τα κεφάλια του, τόσες και οι διαφορετικές φωνές του και οι γλώσσες που γνώριζε. Συνεπώς, αφού ομιλούσε όλες τις γλώσσες, κατείχε τη γνώση. Κρατήστε το αυτό το στοιχείο.
Κατά την αρχαιότερη παράδοση, ο Λάδωνας ορίστηκε από τη θεά Ήρα ως φύλακας των μήλων για να πολεμήσει αναγκαστικά με τον Ηρακλή, ή επειδή οι κόρες του Άτλαντα έκλεβαν τα μήλα. Οι κόρες αυτές ήταν οι περίφημες Εσπερίδες. Πιθανώς, όμως, να ορίστηκε στη θέση αυτή και από τον Τιτάνα Άτλαντα. Το Ιερό Δέντρο με τα χρυσά μήλα, θεωρούνταν το δέντρο της ζωής και βρισκόταν στον Κήπο των θεών. Σε πολλές απεικονίσεις της αρχαιότητας, ο Λάδων εμφανίζεται ως όφις, τυλιγμένος στο δέντρο με τα μήλα.
Σας θυμίζει κάτι αυτή η εικόνα; Ο όφις, ο οποίος κατέχει γνώση, βρίσκεται τυλιγμένος στο Δέντρο της Ζωής με τα μήλα, στον κήπο των θεών!
Ο Λάδων αντλούσε τη δύναμή του από τη Γη, και αυτό ενισχύει την παράδοση ότι μητέρα του ήταν η Γαία. Ο Ηρακλής, για να τον νικήσει, αναγκάστηκε να τον αποκόψει από την πηγή της δύναμής του, σηκώνοντάς τον ψηλά με τα δυο του χέρια. Λόγω της θυσίας του επί τω έργω, φυλάττοντας τα μήλα των Εσπερίδων, ο Λάδων τιμήθηκε από τους θεούς με το να γίνει στον ουρανό ο Αστερισμός του Δράκου.
[…]ἷξον δ’ ἱερὸν πέδον, ᾧ ἔνι Λάδων
εἰσέτι που χθιζὸν παγχρύσεα ῥύετο μῆλα χώρῳ ἐν Ἄτλαντος, χθόνιος ὄφις, ἀμφὶ δὲ νύμφαι
Ἑσπερίδες ποίπνυον ἐφίμερον ἀείδουσαι·[…]
Απολλώνιος ο Ρόδιος, Αργοναυτικά, 4, 1392
Σύμφωνα με τους τοπικούς θρύλους, από το αίμα του Λάδωνα ξεπήδησε το πρώτο Dragon Tree. Μάλιστα, όταν κόβεται ένα τέτοιο δέντρο, βγάζει έναν κόκκινο χυμό, που παραπέμπει στο αίμα του Δράκου. Αυτό το υγρό είναι γεμάτο κόκκινες χρωστικές και ρητίνες. Οι ρητίνες σε αυτό το «αίμα δράκων» ήταν πολυπόθητες εδώ και αιώνες. Χρησιμοποιήθηκαν από τον Stradivarius για να χρωματίσει και να εμπλουτίσει το χρώμα των διάσημων βιολιών του. Θεωρείται μάλιστα, ότι αυτή η χρωστική έπαιξε ιδιαίτερο ρόλο στην απήχηση αυτών των βιολιών. Ίσως, η διάδοση της φήμης περί δράκων και μαγείας, να συνδύασε τα συγκεκριμένα μουσικά όργανα με τη δυνατότητα δημιουργίας “μαγικών” ήχων.
Αναφορές και χρήσεις των προϊόντων των Dragon Trees
Οι Guanches, οι ιθαγενείς της Τενερίφης, χρησιμοποιούσαν το ρητινώδη χυμό στη διαδικασία της μουμιοποίησης. Μάλιστα, η τεχνική τους για τη μουμιοποίηση αναφέρεται ως μία από τις καλύτερες του κόσμου! Πέρα από την ταρίχευση, όμως το χρησιμοποιούσαν και ως θεραπευτική αλοιφή.
Επίσης, έφτιαχναν ασπίδες από το φλοιό του δέντρου ενώ με τον αρωματικό, ρητινώδη χυμό, έβαφαν τα μαλλιά τους κόκκινα. Οι Guanches, λάτρευαν αυτό το δέντρο. Μάλιστα, υπάρχουν αναφορές ότι τιμούσαν ένα Dragon Tree στην Τενερίφη το 1400, το οποίο λέγεται ότι ήταν χιλιάδων ετών. Δυστυχώς, το δέντρο αυτό, τελικά καταστράφηκε από μια καταιγίδα το 1868.
Η ρητίνη από το Socotra Dragon Tree έγινε ένα εμπόρευμα γνωστό ως “αίμα του δράκου” στον αρχαίο κόσμο, με χρήση από τη βαφή ξύλου και το αποσμητικό της αναπνοής έως τις τελετουργίες και τη μαγεία. Επίσης, το “αίμα του δράκου” χρησιμοποιήθηκε από τους αλχημιστές του Μεσαίωνα στη ζωγραφική. Μια έρευνα του 1835 στο Socotra από τη Βρετανική Εταιρεία Ανατολικών Ινδιών, έφερε για πρώτη φορά την ετικέτα του δέντρου Pterocarpus draco. Στη συνέχεια, το 1880, ο Σκωτσέζος βοτανολόγος Sir Isaac Bayley Balfour το περιέγραψε επίσημα και μετονόμασε το είδος Dracaena cinnabari.
Ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος, έγραψε για δράκους που κατοικούσαν σε ένα νησί όπου τα δέντρα έδιναν κόκκινες σταγόνες κιννάβαρης. Αξίζει να αναφερθούμε και σε έναν μύθο που ξεφεύγει από τα ευρωπαϊκά σύνορα. Σύμφωνα, λοιπόν, με έναν ινδικό μύθο, σε μια σκληρή μάχη, ένας δράκος που αντιπροσώπευε το θεό Μπράχμα δάγκωσε έναν ελέφαντα που αντιπροσώπευε το θεό Σίβα και ήπιε το αίμα του. Όταν ο ελέφαντας έπεσε στο έδαφος, συνέτριψε το δράκο, αναμειγνύοντας έτσι το αίμα και των δύο πλασμάτων για να δώσει μια ουσία που μοιάζει με ρητίνη. Αυτή η ουσία που περιγράφεται εδώ, μας παραπέμπει στο “αίμα του δράκου”.
Πλέον, ο ιατρικός κόσμος δίνει μεγάλη σημασία σε αυτό το ιδιαίτερο δέντρο. Η ρητίνη του περιέχει ουσίες που χρησιμοποιούνται για την καταπολέμηση του καρκίνου, όπως σε κυτταροστατικά για την καταπολέμηση της λευχαιμίας. Το δέντρο πιστεύεται ότι περιέχει περαιτέρω φαρμακευτικές ουσίες και οι δυνατότητές του ακόμη διερευνώνται.
Από το ταξίδι μου στην Τενερίφη, έφερα σπόρους από Dragon Tree και ευελπιστώ να τους δω να μεγαλώνουν. Αν τα καταφέρω, θα ενημερώσω σίγουρα το άρθρο αυτό με φωτογραφίες του δέντρου στην Ελλάδα!
Υπάρχουν περισσότερα από 120 είδη της οικογένειας Dracaena, εκ των οποίων τα γνωστότερα είναι τα Dracaena cinnabari και Dracaena draco. Σίγουρα η όψη τους δεν είναι πολύ συνηθισμένη στη χώρα μας, ωστόσο, θεωρώ ότι έχουν μια ιδιαίτερη ομορφιά.
Αν γνωρίζετε άλλους μύθους που σχετίζονται με το Dragon Tree, θα χαρώ να επικοινωνήσετε μαζί μου στο: ioanna@myalchemies.com.